Palihug basaha ang materyal sa leksyon sa ubos ug tubaga ang mga pangutana alang sa leksyon. Ayaw kalimti nga ilakip ang imong impormasyon sa pagkontak aron among marepaso ang imong mga tubag ug matubag ang imong mga komento o pangutana. Kon makahimo ka og labing menos 60%, makapadayon ka sa sunod nga leksyon. Kung dili, palihug ribyuha ang materyal ug sulayi pag-usab. Kinahanglan nimo nga mag-average labing menos 70% aron makapasar sa kurso. Makontak ka namo pinaagi sa email sulod sa pipila ka adlaw sa pagkadawat sa imong mga tubag.
Sa mga niaging leksyon, atong nadiskobrihan nga si Jesus kay buhi na daan sa wala pa siya matawo sa Bethlehem. Ang impormasyon nga atong nasayran sa atong pagpangita, nagpamatuod nga si Jesus walay sinugdanan o gigikanan! atong makita nga wala'y oras nga si Jesus dili kanunay anaa. Sa kining pagtuon atong palapdan ang atong pagpanabut mahitungod kang Jesus. Atong pangitaon ang mga detalye mahitungod sa pagkatawo ni Jesus ngadto balik sa “panaka sinugdanan”.
Magsugod kita sa atong pagtuon ngadto sa pagtan-aw sa mga bersikulo nga ato nang nabasa sa mga niaging pagtuon ug ato silang tan-awon sa mas-lalom pa nga pagtuon niini – Juan 1:1-3 ug 14. Imong mahinumdoman nga adunay TULO ka importanting butang mahitungod kang Jesus ug sa iyang pagkatawo nga gihisgutan niini. 1) Si Jesus “kauban sa Diyos sukad pa sa sinugdanan”; 2) Si Jesus “usa ka Diyos”; 3) Pina-agi ni Jesus “nabuhat ang tanang butang”. Sa kining pagtuon atong pagatutukan pag-ayo ang duha ka bahin ni Jesus, ang iyang pagka Diyos ug ang pagbuhat niya sa kalibutan.
Kung atong nasabtan pag-ayo ang gisaysay ni Juan, murag ang gusto niyang isulti nga ang tawo nga gipanganak sa Bethlehem nga kang Josepth ug Maria kay usa ka Diyos ug siya ang nagbuhat kanato! Sa panahon nga kini nasulat, kini nga ideya, hangtud karon, lisod kaayo sabton ug dawaton sa katawhan. Pero unsa may anaa niini? Tinuod ba nga si Jesus usa ka Diyos? Ug gibuhat niya ang tanan?
Adunay mga bersikulo sa Bag-ong kasabotan nga nagsaysay og impormasyon nga maka dugang sa atong pagtuon. Usa niini mao ang Colosas 1:15-19 (Kini nga libro gisulat ni Apostol Pablo ngadto sa mga nagkalisud nga mga Kristiyano).
“15 Si Kristo mao gayod ang hulagway sa dili makita nga Diyos, ug siya ang makagagahom sa tanan. 16 Kay pinaagi kaniya ug alang kaniya gibuhat sa Diyos ang tanan nga anaa sa langit ug dinhi sa yuta, ang makita ug ang dili makita, sama sa mga espiritu nga may kagahom o katungod, mga espiritu nga nangulo o nagahari.”
Ang tibuok nga paghitabo niini nga basahon klaro kaayo nga naghisgot mahitungod kang Kristo ug ang pagbuhat sa kalibutan. Kung ato kini i-kompara sa gisaysay ni Juan, atong masayran nga si Pablo nagsaysay sa samang kamtuoran nga ang pagkasulat niini hapit magkaparihas! Ang iyang mga gihisgutan: 1) Si Jesus usa ka Diyos; ug 2) Si Jesus ang nagbuhat sa tanang butang.
Adunay pay lain nga basahon sa Biblia nga dapat nato i-apil ug basahon pag-ayo. Palihug sa pagbasa sa Genesis 1:26. Bantayi kung giunsa pagsulti sa Diyos, “Magbuhat KITA ug tawo nga sama KANATO”. Sigurado dyud nga adunay duha ka nilalang nga na-apil ani nga panghitabo, kay nagamit man siya sa pinulongan nga dinaghan sama sa pulong nga KITA ug KANATO sa pagsulat. Apan KINSA sila? PILA sila kabuok? (kini nga kahimtang imo pud makita sa Genesis 3:22 ug 11:7 ) Sa atong nakat-unan sa Juan 1 ug Colosas 1, atong nahibaloan nga ang Diyos Amahan anaa didto ug si Jesus naa pud didto.
Laing bahin sa Bibilia nga naghisgot kang Jesus ug ang pagbuhat sa kalibutan, Hebreo 1:2.
“2 Apan niining ulahing mga adlaw, nagsulti siya kanato pinaagi sa iyang Anak. Pinaagi kaniya, gimugna sa Diyos ang tibuok kalibotan ug siya usab ang iyang gipili nga manag-iya sa tanan”.
Kini nga basahon sa Biblia ato nang nabasa kung nakahinumdom ka sa atong leksyon 2. Kini mao ang basahon nga naghisgot nga adunay duha ka kasabotan sa Biblia ug sulod niining duha ka mensahe nga naggikan sa Diyos ngadto sa katawhan sa kalibutan. Nakatabang kini nato sa pagsabut sa kalainan sa Karaan ug Bag-ong kasabotan sa Biblia. Apan, adunay pinaka interisado nga iyang gisaysay sa katapusan sa pagbasa sa Hebreo 1:2 nga naghisgot kang Jesus ug ang iyang papel sa pagbuhat sa Kalibutan. Unsa man ang gisulti niini bahin kang Jesus, ang Amahan, ug ang pagbuhat sa Kalibutan? Murag gusto nga isulti niini nga ang Amahan NAKA BUHAT SA DUHA KA BUTANG pinaagi ni Jesus; 1) Ang Diyos nagsaysay sa ikaduha nga mensahe pinaagi sa pagpadala ni Jesus; 2) Gibuhat sa Diyos ang kalibutan pinaagi ni Jesus. Ang Amahan gibuhat ang kalibutan PINAAGI sa iyang Anak. Kini naghulagway sa usa ka sitwasyon nga murag ang Amahan siya mao ang arkitekto/tigdesinyo ug si Jesus ang nagpuno sa papel nga kontraktor/magtutukod. Kini mao ang gusto nga ipasabot ni Juan ug Pablo nga nagingon nga sa Jesus mao ang nagbuhat sa tanang butang. Ang Amahan ang nagmandu sa pagtukod, apan si Jesus ang nagtukod niini! Dili ba kini siya talagsaon nga katingalahan?
Kini nagpahigayon sa usa ka interisado nga panaghisgutan ug sa mas lalom nga pagimbistiga. Kung si Jesus anaa na kaniadto kauban sa Diyos sukad sa sinugdanan, ug kung si Jesus ang nagbuhat sa tanang butang, unya unsa man nga bahin sa kasulatan nga naghisugot sa bahin nga Jesus usa ka Diyos? Samtang naghuna-huna ka niini nga pangutana, atong tan-awon ang mga basahon sa Biblia nga naghisgut sa samang kahimtang nila ug tan-awon kung aduna ba kita'y makat-unan mahitungod niini!
Sa makausa usab gi-andam para kaninyo ang mga basahon nga kinahanglan ninyo basahon para sa atong leksyon karon isip usa ka assignment. Ang mga basahonon sa luyo nagtagana sa mga nahisulat sa Biblia mahitungod kang Jesus ug ang iyang pagka-Diyos. Basaha pag-ayo ang mga gilista nga basahon ug basaha kini sa tubouk nga kahulogan niini sama sa atong pagtoun sa mga niaging leksyon. Isulat ang mga butang nga atong gikinihanglan sa atong pagtuon labi na sa pagka Diyos ni Jesus. Inig kahuman nimo niini atong basahon kini sa atong klase ug magtandi kita sa mga butang nga atong gi-pangsulat mahitungod kang Jesus.
PALIHUG UG HUNONG diri, UG BUHATA imong BULUHATONON PARA SA KINI NGA LEKSYON. Inig human nimo patuon sa mga lista sa basahon pwede na mopadayun. |
Ang unang bersikulo nga atong pagabasahon mao ang Mateo 1:23. Sa unsang paagi kini magamit sa atong pagtuon? Dili kini sayun tan-awon sa sinugdanan. Kung ato kini ibutang sa iyang katibuk-ang kahulogan, kini naghisgot sa paghitabo nga nagpalibot sa kapanganakan ni Jesus. Mao pud kini ang gisulat ni propeta Isaiah sa karaang adlaw (Mabasa sa Isaiah 7:14) nga maoy nagtagna nga adunay bata nga ipanganak sa usa ka “birhin” o “ulay” nga inahan ug siya pagapanganlan og “EMMANUEL”. Mao kini ang usa ka-iportanti nga pa-agi sa pagsabot niini nga basahon. Sa kultara sa Hebreo, ang pangalan nga ihatag sa usa ka bata kay adonay mahinungdanon nga kahulogan nga mao ang hinungdan nga ang bata gipanganlan ni-anah. Kung ato imbistigahan ang pangalan nga Emmanuel atong makita nga ang kahulogan niini “Ang Diyos uban kanato”. Sa imong makita sa unsay gisulat ni Mateo daw ang pangalan nga Emmanuel nga gipangalan sa usa ka espesyal nga bata, ug ang espesyal nga kahulogan sa pangalan nga gihatag. Kung nakabantay mo nga ang kahulogan mismo sa pangalan makita pud nimo sa basahon sa Mateo 1:23! Ang gusto daw ipasabot niini nga ang bata kay “Diyos uban kanato”. Ug ang kamtuoran nga ang pangalan mao si Jesus nga nagpasabot nga si Jesus mao ang “Diyos uban kanato”.
Ang sunod nga atong pagabasahon makita sa Juan 20:28. Kini usa ka intirisado nga basahon kay sulod niini usa ka testimonyo nga gisulti ni Apostol Tomas. Kung imo kining basahon sa kinatibuokan nga panghitabo, mao kini ang nahitabo human nga si Jesus nabanhaw gikan sa kamatayon. Human nga nakita nila nga si Jesus nga buhi, Miingon si Tomas kang Jesus, Ginoo ko ug Diyos ko! Kung si Jesus dili usa ka Diyos, busa si Tomas nasayup sa pagsulti nga siya usa ka Diyos ug dili usa ka ondinaryo nga tawo. Kung nabatayan ninyo nga si Jesus wala gi-koreksyonan si Tomas sa iyang gisulti.
Ang sunod nga atong pagabasahon makita sa Tito 2:13. Kini nga libro usa ka sulat ni Pablo ngadto sa usa ka bataon nga misyonaryo nga ang pangalan kay si Tito. Si Pablo wala mismo nakig-iturya kang Tito sa pagka Diyos ni Jesus apan naghisgot sa iyang pagbalik uban sa pagsulti niini “nagahulat kita sa malipayon nga adlaw nga atong ginalaoman nga mao ang kahibulongang pagbalik ni Jesu-kristo nga atong Manluluwas ug makagagahom nga Diyos”. Sa imong mabasa klaro kaayo nga si Pablo nagtuo pud nga si Jesus usa ka Diyos sama sa gisulti ni Tomas.
Laing basahon nga importanti kaayo, kini mabasa sa Hebreo 1:3. Gihulagway sa nagsulat anih Jesus isip usa ka “perpekto nga kopya sa kina-iya sa Diyos.” Ang pulong nga “kopya” mao pud nga pulong nga gigamit sa mga paprintahan nga negusyo o karacter. Pariha siya sa usa ka pang-tatak sa papel nga kung usa ang desinyo sa tatak mao pud ang mulakra sa papel. Si Jesus ang hingpit nga kopya sa Amahan ug kung ang amahan usa ka Diyos, si Jesus pud usa ka Diyos.
Ang sunod nga atong pagabasahon makita sa Hebreo 1:8-10. Mao kini tingali usa sa pinaka importanti nga bahin sa Biblia nga ato pagabasahon. Sa kinatibuokan nga panghitabo kini nagpakita nga ang nagsaysay kay ang Amahan mismo. Siya naghisgot maghitungod sa iyang anak si Jesus. Sa kini nga basahon imo makita ang duha ka parihas nga gihisgutan pud sa unang kapitulo sa Juan nga nag hisgut sa mga ditalyado nga impormasyon, ug mas masabtan nimo ang ika tulo nga ditalyi sa Juan. Sa bersikulo 8 imo makita nga ang Amahan nag-tawag sa Anak isip usa ka “Diyos”. Unsa paman ang mas tin-aw pa niini nga ebidensya nga atong ma pangita? Unya, sa bersikulo 10, ang Amahan nagpahayag nga ang Anak mao ang nagbuhat sa tanan. Sa pagpasabot niini nga kung ang Anak usa ka Diyos ug kung gibuhat niya ang kalangitan, Busa ang Anak kinahanglan nga uban sa Amahan sa sinugdanan.
Ang duha ka ulahi nga atong pagabasahon sa kani nga pagtuon makita sa libro sa Pinadayag (Revelation). Kinahanglan sila kuyogon sa pagbasa kay haom kaayo sila sa paghatag og dugang pa nga ebidensya sa atong pagtuon. Pinadayag 1:8 sa sulod niini nagsaysay sa “Ang Ginoong Diyos”. Sa gi-saysay didto nga nagaingon nga siya ang “Ako ang sinugdanan ug ang kataposan sa tanan ”(Alpha ug ang Omega). Ang pinaka-ulahi nga pagabasahon nato mao ang Pinadayag 22:12-16. Mao kini ang kinatapusan nga bahin sa sulat ni Juan sa Pinadayag. Kung imong tan-awon sa kinatibok-ang paghitabo kung unsa ang gi-sayasay, imo makita sa bersikulo 16 nga si Jesus ang nag-istorya anih nga bahin. Kung imong susihon ang iyang gisulti, atong nadiskobrehan o mahibaw-an nga nagtawag siya sa iyang kaugalingon isip ang “Alpha ug ang Omega”. Kung si Jesus ang “Alpha ug ang Omega” sa 22:13, ug ang “Alpha ug ang Omega” sa 1:8 kay ang “Ginoong Diyos”, Busa si Jesus kay ang “Ginoong Diyos”.
Bisan pa og daghang ebidensya nga nakatabang sa pagpamatuod nga si Jesus usa ka Diyos, naa pay pipila ka mga tawo nga nag-angkon nga si Jesus usa ra ka tawo ug DILI USA KA Diyos! Ang uban kanila nag-ingon nga si Jesus DILI usa ka Diyos kay nagtuo sila nga siya ang pinaka una nga butang nga gibuhat sa Diyos, ug kung si Jesus “BINUHAT” busa DILI POSIBLE SIYA MAHIMONG usa ka Diyos kay ang Diyos DILI usa ka binuhat!
Palihug huna-hunaa pag-ayo ang mga mosunod nga basahon.
Usa ka ilado nga basahon nga kasagaran nga gigamit KARON sa uban nga nagtuo sa ideya nga si Jesus “ang unang binuhat sa Diyos” makita sa Panultihon 8:22-31. Ang libro sa Panultihon naglakip sa mga lista sa mga “maalamon nga pulong” nga naggikan sa kang Solomon. Kadaghanan sa sulod sa libro gisulat sa paagi nga “Balak” ug daghang mahulagwayon(figurative) nga pagkasulat.
Ang paagi sa pagsulat nga gamit ang paghulagway niini usahay lisod ug KINAHANGLAN tun-an ug pag-ayo.
“22 Sukad pa sa sinugdanan gimugna na ako daan sa Ginoo sa wala pa niya mamugna ang tanan 23-26 Sukad pa sa sinugdanan gipahimutang na ako pag-una. Diha na ako sa wala pa ang kalibutan: ang dagat, ang mga tuburan, ang mga bukid, ang mga bungtod, ang mga kaumahan, ug bisan ang unang mga abog sa kalibutan. 27 Diha na ako sa pagmugna niya sa langit, sa pagbutang niya sa utlanan sa langit ug sa yuta, 28 sa pagmugna niya sa mga panganod, sa pagpatubod sa mga tuboran sa kahiladman, 29 sa pagbutang niya sa utlanan sa dagat aron dili kini molapaw, ug sa pagbutang niya sa mga pundasyon sa kalibutan. 30 Kauban ako sa Ginoo ingon nga usa ka arkitekto. Ako ang iyang kalipay adlaw-adlaw, ug malipayon ako kanunay sa iyang presensya. 31 Nalipay ako sa kalibutan ug uban sa mga katawhan.” Panultihon 8:22-31 (APSD)
Kung imong tan-awon ang nahisulat, dali ra mabantayan nga naay usa ka nilalang nga nag-isturya. Imo pud makita nga siya naghisgot sa iyang gigikanan. Daghang ang nag-ingon nga si Jesus ang nag-isturya niini ug iyang gisaysay ang iyang kagikanan. Ila dayon itudlo nga ang bersikulo 22 nga nag-ingon nga “sukad pa sa sinugdanan gimugna ako sa Ginoo isip iyang binuhat sa wala pa mabuhat ang tanan”. Kani nga mga tawhana mag-ingon dayon nga ang “Ako” nga gisulat sa bersikulo 22 mao kana si Jesus ug siya mismo nagpamatuod kung unsa iyang gigikanan ug gi-unsa siya paglalang diri sa kalibutan. Kung kini usa ka sakto nga ideya nga si Jesus ang “unang binuhat” sa Diyos, dali ra mapamatud-an kay ang nag-istorya anih nagsaysay ug daghan kaayo nga inpormasyon bahin sa kamatuoran nga siya usa ka “binuhat” sa Diyos. Apan sakto ba ang ilang gisulti nga si Jesus ang nag-itorya dinhi? Kani mao ang tinuod nga isyu o problema niini.
Ang atong gikinahang para masulbad kini nga pangutana kay pagbasa sa kinatibuk-an nga panghitabo (Near context). Kung imo basahon pag-ayo mabasa nga ang bersikulo 22 dili mao ang sinugdanan sa iyang “pagsaysay” mahitungod sa iyang kaugalingon. Kasagaran magsugod nah siya sa bersikolo 1 sa Panultihon 8! Para mas-masabtan nato magsugod kita sa pagbasa sa sinugdanan sa Panultihon 8 hangtud sa katapusan niini. Buhaton tana ug tan-awon kung unsa ang kalainan.
(Palihug sa pagbasa Panultihon 8:1-36 usah ta mupadayon sa atong pagtuon.)
Ang pinaka-importanti nga pangutana nga atong kinahanglan tubagon mao ang, “Kinsa ang nagsulti anih nga bahin sa kasulatan?” Sa bersikulo 1 ug 12 diha nimo mabasa ang tubag. Sa bersikulo 1 nagsaysay siya, “Wala ba misinggit ang kaalam?” o “Ang pagsabot wala nagsulti o nagpataas sa iyang tingog?” Sa bersikulo 12 imong makita nga ang Kaalam ug Panabot nagkuyog ug dili si Jesus. Ang Panultihon 8 mao ang usa ka paagi sa pagsulat nga naggamit sa lawasnon nga pag-isturya o personipikasyon(Personification).Kani nga pa-agi sa pagsulat naghatag sa lihok o kinabuhi ngadto sa mga butang nga walay kinabuhi o butang. Kung imo basahon ang usa ka parti sa Biblia sa kinatibok-an nga kahulogang imo makita ug mas-masabtan kung unsa ang iyang gusto nga ipasabot kanimo. Busa ang ideya sa Panultihon 8 nga nag-ingon nga si Jesus “ang una nga binuhat sa Diyos” kay dili sakto. Dili jud kita mokumpyansa sa kung unsa ang gisulti sa uban labi na kung ang ilang gipanulti wala sa Biblia o dili uyon sa Biblia.
Hinumdumi nga ang pagtuon sa Biblia naay duha ka bahin nga proseso. Ang una mao ang pagbasa ug pagsabot sa orihinal nga mensahe, dayon ang ika-duha mao ang pagtan-aw kung ato ba kini mabuhat o pwede ba ni mahimo nato. Kini nga pagtuon nagpakita sa kung unsa kadali sa tawo sa pagkuha sa usa ka bersikulo ug magsulti sa lain nga butang. Pero para kanimo karon, “adona bay butang sa imong pagtuo nga nagbasi sa bersikulo nga wala gigamit sa sakto nga paagi? ” Natuo baka sa imong kaugalingon nga pagtuon sa Biblia o naminaw raka sa bisan unsa'y gisulti sa uban ug nagdawat sa ilang gipangtudlo? Hinaut nga makita ninyo nga dali ra malipat ang katawhan sa pagtuo sa mga butang nga wala maggamit sa Biblia o bisan man gani sa sakto nga paagi. Hinaut nga aduna kamo'y dedikasyon sa pagtuon ug paggamit sa inyong nahibal-an ngadto sa pagsiguro sa sakto nga pagtuo. Hinumdumi ang atong nakatunan sa pagsunod kang Jesus sumala sa nahisulat sa Mateo 7:21-23 nga atong nabasa sa miaging mga pagtuon.
Sa kinatibok-an, atong nakit-an sa atong pag-imbistiga nga si Jesus anaa na kani-adto, ug siya usa ka Diyos. Ang kamahinungdanon niini nga imong makita nga si Jesus ang nagbuhat sa tanan, ug gihiguma niya paayo kita ug siya mikanaug ug nahimo nga tawo pariha nato -aron siya mamatay para sa atong kaluwasan. karon mas-masabtan na nato ang gisulti ni Jesus diha sa Juan 8:57-58. Ang panginabuhian ni Jesus sa kalibutan kay usa ka magpapanday ug kana angay kaayo niya kay dugay na kaayo siya nagtukod sa mga butang nga halos dili na mahinumduman sa katawhan!